در بخارا خوی آن خواجیم اجل

بود با خواهندگان حسن عمل

داد بسیار و عطای بی شمار

تا به شب بودی ز جودش زر نثار

زر به کاغذپاره ها پیچیده بود

تا وجودش بود می افشاند جود

هم چو خورشید و چو ماه پاک باز

آنچ گیرند از ضیا بدهند باز

خاک را زربخش کی بود آفتاب

زر ازو در کان و گنج اندر خراب

هر صباحی یک گره را راتبه

تا نماند امتی زو خایبه

مبتلایان را بدی روزی عطا

روز دیگر بیوگان را آن سخا

روز دیگر بر علویان مقل

با فقیهان فقیر مشتغل

روز دیگر بر تهی دستان عام

روز دیگر بر گرفتاران وام

شرط او آن بود که کس با زبان

زر نخواهد هیچ نگشاید لبان

لیک خامش بر حوالی رهش

ایستاده مفلسان دیواروش

هر که کردی ناگهان با لب سوال

زو نبردی زین گنه یک حبه مال

من صمت منکم نجا بد یاسه اش

خامشان را بود کیسه و کاسه اش

نادرا روزی یکی پیری بگفت

ده زکاتم که منم با جوع جفت

منع کرد از پیر و پیرش جد گرفت

مانده خلق از جد پیر اندر شگفت

گفت بس بی شرم پیری ای پدر

پیر گفت از من توی بی شرم تر

کین جهان خوردی و خواهی تو ز طمع

کان جهان با این جهان گیری به جمع

خنده اش آمد مال داد آن پیر را

پیر تنها برد آن توفیر را

غیر آن پیر ایچ خواهنده ازو

نیم حبه زر ندید و نه تسو

نوبت روز فقیهان ناگهان

یک فقیه از حرص آمد در فغان

کرد زاری ها بسی چاره نبود

گفت هر نوعی نبودش هیچ سود

روز دیگر با رگو پیچید پا

ناکس اندر صف قوم مبتلا

تخته ها بر ساق بست از چپ و راست

تا گمان آید که او اشکسته پاست

دیدش و بشناختش چیزی نداد

روز دیگر رو بپوشید از لباد

هم بدانستش ندادش آن عزیز

از گناه و جرم گفتن هیچ چیز

چونک عاجز شد ز صد گونه مکید

چون زنان او چادری بر سر کشید

در میان بیوگان رفت و نشست

سر فرو افکند و پنهان کرد دست

هم شناسیدش ندادش صدقه ای

در دلش آمد ز حرمان حرقه ای

رفت او پیش کفن خواهی پگاه

که بپیچم در نمد نه پیش راه

هیچ مگشا لب نشین و می نگر

تا کند صدر جهان اینجا گذر

بوک بیند مرده پندار به ظن

زر در اندازد پی وجه کفن

هر چه بدهد نیم آن بدهم به تو

هم چنان کرد آن فقیر صله جو

در نمد پیچید و بر راهش نهاد

معبر صدر جهان آنجا فتاد

زر در اندازید بر روی نمد

دست بیرون کرد از تعجیل خود

تا نگیرد آن کفن خواه آن صله

تا نهان نکند ازو آن ده دله

مرده از زیر نمد بر کرد دست

سر برون آمد پی دستش ز پست

گفت با صدر جهان چون بستدم

ای ببسته بر من ابواب کرم

گفت لیکن تا نمردی ای عنود

از جناب من نبردی هیچ جود

سر موتوا قبل موت این بود

کز پس مردن غنیمت ها رسد

غیر مردن هیچ فرهنگی دگر

در نگیرد با خدای ای حیله گر

یک عنایت به ز صد گون اجتهاد

جهد را خوفست از صد گون فساد

وآن عنایت هست موقوف ممات

تجربه کردند این ره را ثقات

بلک مرگش بی عنایت نیز نیست

بی عنایت هان و هان جایی مه ایست

آن زمرد باشد این افعی پیر

بی زمرد کی شود افعی ضریر